Zbrodnia Lubińska w zbiorach Muzeum Miedzi w Legnicy

768

Dziś 37. rocznica Zbrodni Lubińskiej. 31 sierpnia 1982 r. w Lubinie funkcjonariusze milicji i ZOMO strzelali do manifestantów, którzy w pokojowy sposób chcieli uczcić drugą rocznicę porozumień gdańskich. Walcząc o godność człowieka i prawa pracownicze, życie oddało trzech młodych mężczyzn – Michał Adamowicz, Andrzej Trajkowski i Mieczysław Poźniak. Kilkanaście innych osób zostało rannych od kul zomowców. Kilkaset aresztowano. Ta tragiczna manifestacja ma swoje upamiętnienie w sztuce – cztery obrazy znajdują się w Muzeum Miedzi w Legnicy.

E. Dwurnik, „Safari” – obraz z cyklu „Robotnicy”, 1982 r., fot. D. Berdys, ze zbiorów Muzeum Miedzi w Legnicy

Niewielu wie, że w zbiorach Muzeum Miedzi w Legnicy znajdują się cztery obrazy poświęcone Zbrodni Lubińskiej. Ich autorem jest Edward Dwurnik (1943-2018), jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich artystów współczesnych.

Pierwszy obraz powstał jeszcze w tym samym roku, co krwawe wydarzenia. To „Safari” z cyklu „Robotnicy”. Skłębione czarne sylwetki ludzkie, smugi dymu i majaczące w tle milicyjne wozy, nawet po latach wywołują u odbiorcy niepokój.

Kolejne trzy dzieła Dwornik namalował w latach 90. Poświęcone są bezpośrednio ofiarom: Mieczysławowi Poźniakowi, Andrzejowi Trajkowskiemu i zmarłemu z odniesionych ran kilka dni później Michałowi Adamowiczowi. Każdemu z mężczyzn, artysta symbolicznie ofiarował kwiaty w intensywnych, żywych kolorach. Powstały w 1990 r. w cyklu „Od Grudnia do Czerwca”, który miał być artystycznym upamiętnieniem ofiar komunistycznego reżimu od momentu wprowadzenia stanu wojennego w 1981 r.

E. Dwurnik, „Michał Adamowicz” – obraz z cyklu „Od Grudnia do Czerwca”, 1990 r., fot. D. Berdys, ze zbiorów Muzeum Miedzi w Legnicy

Twórca przykładał wielką wagę do tego zadania.

Pracę tę musiałem podjąć w poczuciu absolutnego obowiązku i tylko ja mogę i muszę ją wykonać.

– powiedział Dwurnik.

Dzieła prezentowane były w Muzeum Miedzi podczas wystawy „Zagrożenia. Lubin 1982” (kurator wystawy: Grażyna Humeńczuk), zorganizowanej w 10. rocznicę Zbrodni Lubińskiej w 1992 r. W zbiorach muzeum znajduje się również projekt znajdującego się na Wzgórzu Zamkowym w Lubinie pomnika ofiar, autorstwa Zbigniewa Frączkiewicza (ostatnio pokazywany w 2017 r. na jubileuszowej wystawie 55/55).

Zbiory dzięki uprzejmości Muzeum Miedzi w Legnicy


POWIĄZANE ARTYKUŁY