Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku została wpisana na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Ale barbórkowe święto jest też nierozłącznie związane z Zagłębiem Miedziowym.
Inicjatywa wpisania święta patronki górników narodziła się w Zabrzu, a koordynatorem działań było Muzeum Górnictwa Węglowego, które chciało podkreślić śląski rodowód tego święta. Z tego też powodu w jego wniosku nie było mowy m.in. o miedziowych ceremoniałach. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj: „Prawdziwa Barbórka jest tylko na Górnym Śląsku?”.
Wniosek Muzeum zatwierdził Narodowy Instytut Dziedzictwa. W opisie górniczego święta zamieszczonego na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa czytamy m.in.:
Barbórka jest zwyczajem dorocznym i obyczajem świątecznym grupy zawodowej górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku praktykowanym od początku XIX wieku do chwili obecnej. Obchodzona 4 grudnia, w dniu wspomnienia św. Barbary, wpisała się w przestrzeń kulturową regionu dzięki przekazom pokoleniowemu i środowiskowemu. Stanowi nieodłączny element górniczej tożsamości pielęgnowany przy współudziale właścicieli, dyrekcji i zarządów kopalń, lokalnych parafii oraz stowarzyszeń, których przedstawiciele są aktywnymi uczestnikami obchodów. Uczestnictwo w uroczystościach daje górnikom nie tylko poczucie wspólnoty, ale także godności zawodowej, bowiem Barbórka ma wymiar zarówno duchowy, jak i zawodowy. (…) Wybrane przez grupę tradycje są pielęgnowane od XIX wieku. Barbórka ma także szersze, regionalne oraz ponadregionalne znaczenie, jest rozpoznawalna poza Górnym Śląskiem.
Nie trzeba dodawać, że barbórkowe tradycje na miedzi także mają swoją historię. Odbywają się m.in. przemarsze górniczych orkiestr, koncerty, pochód Lisa Majora, msze św. i akademie. Dlatego umieszczenie Barbórki na liście UNESCO jest również ważne dla mieszkańców naszego regionu.
– Barbórka jest świętem wszystkich górników, nie ma znaczenia na węglu czy na miedzi – mówi jeden z polkowickich górników. – Tamci ze Śląska złożyli wniosek, to tak napisano, ale cieszę się, że tak się stało, bo to piękna tradycja. No i miło jest wiedzieć, że ktoś to docenił.
Dodajmy, że zgodnie z Konwencją UNESCO z października 2003 r., dziedzictwo niematerialne obejmuje: tradycje i przekazy ustne, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego, sztuki widowiskowe, zwyczaje, rytuały i obrzędy świąteczne, wiedzę i praktyki dotyczące przyrody i wszechświata oraz umiejętności związane z rzemiosłem tradycyjnym. Polska ratyfikowała Konwencję w 2011 roku.
źródło: Regionfan.pl