Ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników reguluje informacje dotyczące zwolnień grupowych. Zgodnie z art. 1 tejże ustawy przepisy ustawy stosuje się w konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
• 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
• 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
• 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników – zwanego dalej „zwolnieniem grupowym”.
Natomiast zwolnienie monitorowane to rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w związku z którym są świadczone usługi rynku pracy dla pracowników będących w okresie wypowiedzenia stosunku pracy lub stosunku służbowego , a także zagrożonych wypowiedzeniem.
Zgodnie z art. 70 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy pracodawca zamierzający zwolnić co najmniej 50 pracowników w okresie 3 miesięcy jest obowiązany uzgodnić z powiatowym urzędem pracy właściwym dla siedziby tego pracodawcy lub ze względu na miejsce wykonywania pracy zakres i formy pomocy dla zwalnianych pracowników, w szczególności w zakresie:
1. Pośrednictwa pracy.
2. Poradnictwa zawodowego.
3. Szkoleń.
4. Pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy.
Ponadto w przypadku zwolnienia monitorowanego pracodawca jest obowiązany podjąć działania polegające na zapewnieniu pracownikom przewidzianym do zwolnienia lub będącym w trakcie wypowiedzenia lub w okresie 6 miesięcy po rozwiązaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego usług rynku pracy realizowanych w formie programu.
Powiatowy Urząd Pracy w Lubinie na bieżąco jest informowany przez pracodawców o zamiarze przeprowadzenia zwolnień grupowych i zwolnień monitorowanych. Uzyskane informacje, raz w miesiącu są przekazywane do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy we Wrocławiu.
W 2012 r. zamiar przeprowadzenia zwolnień grupowych na terenie całego kraju zgłosiło 9 zakładów pracy. Natomiast zwolnienia grupowe na terenie działania Powiatowego Urzędu Pracy w Lubinie dotyczyły 7 zakładów pracy, w tym:
• Szkoła Podstawowa w Zaborowie – przewidzianych do zwolnienia 9 osób.
• Tesco Polska – przewidzianych do zwolnienia 5 osób.
• Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej – zwolnionych 14 osób.
• Ozi Salitra ( PKD 1412Z, Produkcja odzieży roboczej) – zwolnione 3 osoby .
• PKO BP (PKD- 6512A Działalność bankowa pozostała) – zwolnionych 5 osób.
• Dolnośląska Spółka Gazownictwa – przewidzianych do zwolnienia 6 osób (w kolejnym piśmie zmiana na 4 osoby).
• PZU na Życie – przewidziane do zwolnienia 2 osoby.
Razem z terenu powiatu lubińskiego zwolnieniom grupowym miało podlegać 44 osoby.
W 2013 r. zamiar przeprowadzenia zwolnień grupowych na terenie całego kraju zgłosiło 5 zakładów pracy. Natomiast zwolnienia grupowe na terenie działania Powiatowego Urzędu Pracy w Lubinie dotyczyły 8 zakładów pracy, w tym:
• Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo – w piśmie skierowanym do tut. urzędu pracodawca poinformował o zamiarze zwolnienia 3 osób z terenu powiatu lubińskiego (miesiąc marzec 2013r).
• Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji „Warta” – pracodawca wskazał w piśmie 2 osoby do zwolnienia z terenu działania tut. urzędu (zawiadomienie z miesiąca lutego 2013r.).
• PKO BP – w piśmie skierowanym do tut. urzędu pracodawca poinformował o zamiarze przeprowadzenia zwolnień 6 osób (lipiec 2013r.).
• Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji „Warta” – zwolnienie obejmie 2 pracowników.
• PZU SA – zwolnienie obejmie 2 pracowników (kwiecień 2013 r.).
• Regionalne Centrum Zdrowia – pracodawca w piśmie skierowanym do tut. urzędu wskazał, iż zamierza dokonać wypowiedzenia warunków pracy i płacy w maksymalnej liczbie 465 pracowników. Zwolnieniami grupowymi zostaną objęci pracownicy, którzy odmówią przyjęcia nowych warunków płacy i pracy (miesiąc czerwiec 2013 r.). Dnia 25 września br. urząd otrzymał pismo informujące, iż upłynął termin składania oświadczenia przez pracownika o odmowie przyjęcia nowych warunków pracy i płacy – odmowę złożyło 4 pracowników – i w związku z tym nie ma podstaw do rozwiązania stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych.
• Zakład Transportowo Sprzętowy „Trawos” – w piśmie skierowanym do tut. urzędu syndyk masy upadłościowej poinformował, ze w okresie od 19 kwietnia do 30 lipca 2013r. będą prowadzone procedury zwolnień grupowych około 50 pracowników w oparciu o przepisy ustawy.
• Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Lubinie – w piśmie skierowanym do tut. urzędu pracodawca poinformował, że w związku z koniecznością rozwiązania stosunków pracy z pracownikami z powodu likwidacji Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Lubinie zamierza zwolnić 28 pracowników. Ponadto pracodawca wskazał, że zatrudnienie na dzień sporządzania niniejszego pisma wynosi 80 pracowników. W związku z likwidacją pracodawcy zakończenie stosunku pracy nastąpi ze wszystkimi zatrudnionymi pracownikami. Rozwiązanie umów nastąpi ze skutkiem na dzień 31.08.2013r. (informacja z miesiąca kwietnia 2013 r.).
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących nadal prowadzi działalność edukacyjną, niestety informacji o cofnięciu/ wstrzymaniu zwolnień grupowych urząd nie otrzymał. Zgodnie z otrzymanymi zawiadomieniami o zamiarze przeprowadzenie zwolnień grupowych i monitorowanych, prognozowano objęcie zwolnieniem grupowym 558 osób na terenie Powiatu Lubińskiego. Od dnia 01 stycznia do dnia 31 sierpnia 2013 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lubinie zarejestrowało się 7 osób objętych zwolnieniami grupowymi.