Ponad 350 tysięcy zasiłków pogrzebowych na kwotę prawie 14 mld złotych wypłacił Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ubiegłym roku. Przy tej okazji Zakład przypomina, że zwrot kosztów pogrzebu przysługuje nie tylko rodzinie.
Zwrot kosztów pogrzebu należy się nie tylko rodzinie, ale każdej osobie i instytucji, która te koszty udokumentuje. Jeśli za pochówek zapłaci np. dom pomocy społecznej, gmina lub pracodawca, to oni będą mieli prawo do zasiłku w wysokości udokumentowanych wydatków, nie wyższych jednak niż 4 tys. zł.
– Zasada ta ma także zastosowanie w przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż członek rodziny, na przykład przyjaciel lub sąsiad. W sytuacji, gdy koszty pokryje więcej niż jedna osoba lub podmiot, zasiłek jest między nie dzielony proporcjonalnie do poniesionych wydatków – mówi Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – Osoby obce, aby otrzymać zasiłek pogrzebowy z ZUS muszą szczegółowo udokumentować poniesione wydatki do wysokości zasiłku. Tego, jakie koszty należy uznać za koszty pogrzebu, niestety nie określa żadna ustawa. Przyjmuje się, że pogrzeb to czynności, które trwają od chwili zgonu do pochowania zwłok osoby zmarłej – wyjaśnia Kowalska-Matis.
Pojawiają się niekiedy wątpliwości:
- czy np. zakup samej trumny wystarczy do udowodnienia kosztów pogrzebu,
- czy wydatki poniesione na ceremonię pogrzebową zostaną uwzględnione w wysokości wypłacanego przez ZUS świadczenia,
- czy do kosztów pogrzebu można zaliczyć wydatki związane z postawieniem nagrobka.
– Przedstawienie rachunku za samą trumnę nie stanowi dowodu pokrycia kosztów pogrzebu. Istnieje bowiem domniemanie, że pozostałe koszty poniósł ktoś inny, kto również będzie ubiegał się o zasiłek pogrzebowy. Ten zaś wypłacany jest w takim przypadku proporcjonalnie i w związku z tym Zakład musi ustalić wszystkie okoliczności. Należy dodać, że kosztu pogrzebu nie stanowi również zakup samych kwiatów, bo gdyby tak było, każdy żałobnik nabywałby prawo do zasiłku pogrzebowego – dodaje rzeczniczka.
W wypłacanym świadczeniu uwzględniane są za to wydatki związane z instytucją kościelną i przez nią potwierdzone.
Inna rzecz to koszty wystawienia nagrobka. Ponieważ jego zakup nie jest bezpośrednio związany z pochówkiem, nie jest brany pod uwagę przy ustalaniu wysokości zasiłku pogrzebowego – brak nagrobka nie oznacza, że pogrzeb się nie odbył, w dodatku może on być wystawiony nawet kilka lat po pochówku.
Komu przysługuje zasiłek?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:
- osoby mającej ustalone prawo do emerytury lub renty,
- osoby mającej ustalone prawo do emerytury pomostowej, ubezpieczonego, w tym ubezpieczonego z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia,
- osoby mającej ustalone prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
- osoby, która zmarła w okresie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia,
- członka rodziny rencisty i emeryta.
Przedawnienie roszczeń o wypłatę zasiłku
Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznanie w czasie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Jeżeli zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w tym terminie nie było możliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej, albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej, prawo do zasiłku wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu. Dokumentem potwierdzającym te okoliczności jest zaświadczenie policji lub prokuratury, odpis zupełny aktu zgonu lub inny dokument urzędowy potwierdzający przyczyny uniemożliwiające zgłoszenie wniosku.
Wymagane dokumenty
Podstawowymi dokumentami wymaganymi do wypłaty zasiłku pogrzebowego są wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego, skrócony odpis aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe, oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku – kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem, dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo zgłaszającego wniosek z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego lub dowód osobisty zawierający wymagane dane), zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniu w dniu śmierci (w przypadku, gdy zmarła osoba ubezpieczona lub członek rodziny osoby ubezpieczonej), nie dotyczy to osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz osób z nimi współpracujących.
Wypłata zasiłku w razie śmierci poza granicami kraju
Przepisy unijne określają, że w przypadku, gdy pracownik najemny lub osoba pracująca na własny rachunek albo członek jego rodziny umrze na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo właściwe, uznaje się, że zgon nastąpił na terytorium tego ostatniego państwa. Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy na mocy ustawodawstwa państwa członkowskiego innego niż to, w którym wnioskodawca ma miejsce zamieszkania, trzeba złożyć wniosek bądź do instytucji właściwej, bądź do instytucji miejsca zamieszkania. Do wniosku dołącza się dokumenty wymagane przez ustawodawstwo stosowane przez instytucję właściwą (tą, do której skalda się wniosek). Zgodnie z ogólną zasadą nie kumulowania świadczeń, zasiłek pogrzebowy dostaje się tylko w jednym z krajów. Nie można więc wnioskować o niego zarówno w kraju, w którym się pracuje, jak i w Polsce.
źródło: materiały prasowe; fot. Pixabay.com