Kopalnie odkrywkowe – skala zniszczeń vs. opór społeczny – to hasło piątkowej konferencji prasowej nowo powstałej Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”. Jej celem jest przeciwdziałanie powstawaniu nowych kopalni odkrywkowych węgla brunatnego i jednoczesna promocja alternatywnych źródeł energii.
Koalicję tworzą wójtowie, burmistrzowie oraz lokalne i ogólnopolskie organizacje społeczne i ekologiczne z czterech województw – dolnośląskiego, lubuskiego, łódzkiego i kujawsko-pomorskiego, które są zagrożone budową odkrywek. Głównym celem koalicji jest wdrożenie w życie woli obywateli, którzy na terenach swoich gmin w ważnych i prawomocnych referendach opowiedzieli się przeciw budowie kopalni węgla brunatnego metodą odkrywkową.
– Nie możemy spokojnie przyglądać się działaniom rządu zamierzającym do budowy nowych odkrywek, które niszczą nasze ziemie i zagrażają naszemu zdrowiu. Obowiązkiem wobec nas samych i naszych dzieci jest działanie na rzecz powstrzymania budowy kolejnych kopalń odkrywkowych węgla brunatnego. Przeciwko odkrywkom w referendach wypowiedziało się ponad 90 procent mieszkańców, ich głos musi zostać uznany – mówiła Irena Rogowska, wójt gminy Lubin, przewodnicząca Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”.
– Obietnice o miejscach pracy w odkrywkach to mrzonka, a budowa odkrywek sprawi, że tysiące ludzi straci pracę lub będzie musiało opuścić swoje domy. W dodatku zabezpieczenie złoża na rzecz budowy odkrywek blokuje na lata rozwój gmin, infrastruktury – argumentowała szefowa lubińskiej gminy.
Jednym z działań, podjętych przez członków koalicji, było złożenie petycji do Parlamentu Europejskiego przeciwko rządowym planom budowy odkrywek oraz w sprawie lekceważenia przez rząd wyników referendów.
Już 15 czerwca w Brukseli odbędzie się w tej sprawie posiedzenie tzw. komisji petycji, która zapowiedziała podjęcie kroków odnośnie planów budowy odkrywek. Na posiedzeniu obecni będą również przedstawiciele koalicji.
– Polski rząd musi wreszcie zrozumieć, że dalsze inwestycje w wydobycie węgla brunatnego w kopalniach odkrywkowych to ślepy zaułek, który oznacza zagrożenie dla ludzi i przyrody. Nasz kraj ma ogromny potencjał rozwoju odnawialnych źródeł energii i zwiększania efektywności energetycznej. To właśnie inwestycje w ten sektor produkcji energii zapewnią nam bezpieczeństwo energetyczne, a także doprowadzą do powstania setek tysięcy nowych miejsc pracy – apelował Iwo Łoś, koordynator kampanii Greenpeace Klimat i Energia.
Sygnatariusze koalicji zwracają też uwagę na fakt, że rząd w obecnie przygotowywanej „Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju do 2030 roku” (KPZK 2030) dąży do uznania odkrywek węgla brunatnego za inwestycje celu publicznego o znaczeniu krajowym. Takie rozwiązanie zobowiąże do uwzględnienia inwestycji w planach wojewódzkich oraz umożliwi narzucenie gminom obowiązku wprowadzenia kopalni do planów miejscowych. Jest to więc prosta droga do dokonywania wywłaszczeń.
Istotne uwagi członków koalicji do „KPZK 2030”, wniesione w ramach konsultacji społecznych, zostały przez rząd zignorowane.
– Proponowane zapisy w KPZK 2030 i wprowadzenie prewencyjnej ochrony prawnej złóż węgla brunatnego przed dalszą zabudową infrastrukturalną, niezwiązaną z energetyką, to ewidentne naruszenie prawa samorządów do decydowania o tym, jak ma wyglądać rozwój regionalny – mówi Irena Rogowska.
Nowo powołana koalicja zwraca się do stowarzyszeń, organizacji społecznych, jednostek samorządów terytorialnych, komitetów obywatelskich oraz osób zaufania publicznego w Polsce i za granicą z apelem o wspólne działanie w celu powstrzymania planów budowy odkrywek oraz wzmocnienie rozwoju sektora odnawialnych źródeł energii i poprawy bezpieczeństwa energetycznego w Polsce.