Ponure tunele kompleksu Osówka w Górach Sowich, gdzie w czasie II wojny światowej pracowali więźniowie obozów koncentracyjnych, zmieniły się w nowoczesną trasę turystyczną. Multimedialną oprawę przygotowała firma Projekt Multimedia z Lubina.
Jeszcze do niedawna o tym, jak powstał podziemny kompleks „Riese”, którego częścią jest „Osówka”, można było się dowiedzieć tylko zwiedzając opustoszałe tunele z przewodnikiem. Ilustracją ponurej historii obiektu były plansze i skromnie wyeksponowane przedmioty z czasów wojny.
Władze gminy Głuszyca, na terenie której znajduje się „Osówka” postanowiły zrobić z niej atrakcję turystyczną z prawdziwego zdarzenia. Za pozyskane z Unii Europejskiej 1,5 mln zł udało się stworzyć tu nowoczesną ekspozycję, odpowiadającą współczesnym upodobaniom zwiedzających.
Potężny kompleks „Riese” składa się z sześciu podziemnych obiektów, w którym Niemcy zamierzali prowadzić produkcję na potrzeby przemysłu zbrojeniowego. Do dziś udało się odnaleźć około 9 km wyrobisk, o powierzchni 25 tys. m2, z których część zabezpieczono w stopniu umożliwiającym zwiedzanie. Skalę całego projektu pokazuje dziś podświetlana makieta.
– Turyści mają do wyboru kilka tras zwiedzania, w tym jedną ekstremalną, której głównym punktem jest przeprawa wodna. Wymieniliśmy tam stare, przyciemnione oświetlenie na efektowne światła podwodne. Dodatkowymi atrakcjami są wydruk stwarzający złudzenie zatopionej ciężarówki oraz zatopiona łódka ze skrzyniami pełnymi złota – opowiada Agata Jankowska z Projekt Multimedia.
W jednej z podziemnych hal znalazła się wystawa poświęcona niemieckim i radzieckim pojazdom używanym w czasie wojny na Dolnym Śląsku. Uwagę zwraca jeżdżąca replika VW KdF typ 82 Kubelwagen, zbudowana specjalnie na potrzeby ekspozycji.
Zwiedzający mogą też obejrzeć porzucone przez niemieckich żołnierzy karabiny, uzupełnione kopiami innego wojskowego wyposażenia. Są też przedmioty, które zostawili pracujący tu więźniowie, przywiezieni tu z nazistowskich obozów koncentracyjnych.
– Więźniów przetrzymywano w prowizorycznych barakach w lesie. W obozach brakowało żywności, rozprzestrzeniały się choroby, a wycieńczonych ludzi zmuszano do ciągłej pracy ponad siły. Łącznie życie straciło około pięciu tysięcy osób zatrudnionych przy budowie „Riese” – dodaje Agata Jankowska.
Podobnie, jak w Międzyrzeckim Rejonie Umocnionym w województwie lubuskim, w „Osówce” schronienie znajdują hibernujące nietoperze, objęte ochroną. One też znalazły swoje miejsce w prezentacji.
Historię Podziemnego Miasta opowiadają znane postaci – aktor Adam Ferency oraz popularni lektorzy: Meciej Gudowski, Tomasz Knapik i Krystyna Czubówna.
Za historyczną wystawę Projekt Multimedia została nominowana do prestiżowego konkursu InAVation Awards 2020. Oznacza to, że ekspozycja znalazła się wśród dziesięciu najciekawszych instalacji audiowizualnych, jakie w tym roku zrealizowano na całym świecie. Czy zostanie uznana za najlepszą, dowiemy się w lutym, podczas finału konkursu w Amsterdamie.
Fot. Agnieszka Potocka / Projekt Multimedia