Narodowy Spis powszechny Ludności i Mieszkań w 2021 r. potrwa do 30 września 2021 roku. Tradycyjnie, raz na 10 lat, GUS pyta mieszkańców Polski „ilu nas jest”, „kim jesteśmy”, „jak żyjemy” oraz o inne istotne kwestie związane z funkcjonowaniem społeczeństwa. Wyniki spisu są niezwykle istotne w zarządzaniu państwem, ale także województwem, powiatem czy gminą.
Zgodnie z ustawą o statystyce publicznej udział w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021 jest obowiązkowy. Obowiązkową formą jest samospis internetowy. Metody uzupełniające to spis telefoniczny lub bezpośrednio przy pomocy rachmistrza spisowego. Od połowy marca GUS uruchomił specjalną infolinie spisową: 22 279 99 99, gdzie można zasięgnąć wszelkich informacji na temat spisu.
Spis powszechny jest przeprowadzany od 1 kwietnia 2021 r. do 30 września 2021 r. Zaplanowany na 2021 r. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań będzie w pełni realizowany przy użyciu interaktywnego formularza spisowego dostępnego na stronie GUS. Obowiązkiem spisowym będą objęte:
– osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami na terenie Polski, osoby fizyczne niemające miejsca zamieszkania;
– mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania i inne zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami.
Aby zapobiec sytuacji, w której zobowiązany do spisu mieszkaniec Polski nie ma możliwości dokonania samospisu (np. z powodu braku dostępu do urządzeń i Internetu), ustawa zobowiązuje następujące podmioty do udostępnienia odpowiedniego pomieszczenia i sprzętu do realizacji samospisu:
– urzędy statystyczne i pozostałe jednostki statystyki publicznej,
– urzędy wojewódzkie,
– urzędy obsługujące wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz gminne jednostki organizacyjne.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach (gdy osoba objęta obowiązkiem spisowym nie będzie mogła wypełnić w żaden sposób formularza elektronicznego) rachmistrze spisowi będą kontaktowali się z tymi osobami telefonicznie lub osobiście, aby pomóc w dopełnieniu obowiązku spisowego. Obydwie metody polegają na weryfikacji, aktualizacji i uzupełnieniu danych dotyczących osoby spisywane w formularzu spisowym.
Udział w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021 jest obowiązkowy. Odmowa udziału w spisie powszechnym wiąże się z możliwością nałożenia kary grzywny, co jest ujęte w art. 57 ustawy o statystyce publicznej.
Czym jest spis?
Spis ludności to – jak podaje Encyklopedia PWN – podstawowe badanie i źródło danych z zakresu statystyki ludności, które ma na celu zebranie informacji o jej stanie i strukturze wg ustalonych cech demograficznych i społeczno-zawodowych, w oznaczonym momencie, na określonym terytorium.
Spisy powszechne to czas, kiedy państwo, zadając obywatelom kilka pytań, stara się zdiagnozować: „ilu nas jest”, „kim jesteśmy” i „jak żyjemy”. Spisy powszechne obejmują całą populację ludności i mieszkań (w przypadku narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań) lub gospodarstw rolnych (w przypadku powszechnego spisu rolnego). Oznacza to, że dane uzyskiwane w wyniku spisu powszechnego pochodzą od wszystkich obywateli. Co istotne, w przypadku wielu cech demograficzno-społecznych, jak np. wyznanie, narodowość czy stopień niepełnosprawności, spisy powszechne są dla państwa jedynym źródłem danych.
Jak można się spisać?
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań w 2021 r. będzie realizowany następującymi metodami
obowiązkowo:
– metodą samospisu internetowego (CAWI)
uzupełniająco:
– metodą wywiadu telefonicznego (CATI)
– metodą wywiadu bezpośredniego (CAPI)
Po raz pierwszy w historii polskiej statystyki publicznej samospis internetowy będzie obowiązkowy. Oczywiście jeśli ktoś (np. ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność) nie będzie się w stanie samospisać, pomogą mu w tym nasi rachmistrze – bezpośrednio i telefonicznie.
Obie metody, wywiad telefoniczny i bezpośredni, polegają na zebraniu danych od osób fizycznych objętych spisem powszechnym. Wobec każdego respondenta jest dobierana i stosowana jedna, odpowiednia dla niego metoda. Bardzo ważne jest przy tym bezpieczeństwo danych.
Wywiad bezpośredni przeprowadza rachmistrz spisowy. Rejestruje on odpowiedzi osoby spisywanej na urządzeniu mobilnym, które jest wyposażone w oprogramowanie do przeprowadzenia spisu.
Mamy nadzieję, że ta możliwość pozwoli każdemu w prosty sposób spisać się samodzielnie przez Internet i spełnić swój obowiązek.
Jako policjanci, przypominamy, aby zweryfikować osoby, które kontaktując się z nami, przedstawiają się jako przedstawiciele Głównego Urzędu Statystycznego lub jako rachmistrze spisowi. Eksperci przypominają: Każdy uczestnik spisu może sprawdzić tożsamość swojego rozmówcy. Wystarczy poprosić o jego imię, nazwisko i numer legitymacji. Możemy je sprawdzić dzwoniąc na infolinię spisową na numer 22 279 99 99. Warto to zrobić, zanim odpowiemy na pytania. Dlatego, gdy otrzymamy telefon weźmy potrzebne do weryfikacji dane od naszego rozmówcy i umówmy się z nim na inny termin. Wcześniej sprawdźmy, czy rzeczywiście jest tym za kogo się podaje. Możemy również sami zadzwonić na infolinię i umówić się na konkretny dzień na rozmowę.
Przypominamy, że kiedy zostaną wznowione bezpośrednie spotkania spisowe, wówczas powinniśmy wylegitymować rachmistrza, aby upewnić się, że faktycznie jest to osoba reprezentująca Główny Urząd Statystyczny.
Spis metodą bezpośrednią skierowany będzie głównie do osób starszych, które na co dzień nie korzystają z internetu. Warto pamiętać, że bezpośredni kontakt i wizyta w naszym mieszkaniu może spowodować pojawienie się oszustów, którzy podszywając się pod rachmistrza będą chcieli okradać seniorów z oszczędności ich życia. Pamiętajmy, że w spisie nie ma pytań dotyczących zarobków, dochodów, zgromadzonych oszczędności i nazwy banku, w którym przechowujemy pieniądze. Rachmistrz nie żąda dowodu osobistego i nie pyta o jego numer. Jeśli takie pytania padną, możemy mieć pewność, że mamy do czynienia z oszustem.
Zwracajmy też uwagę na smsy i e-maile wpływające do nas, a dotyczące właśnie trwającego spisu. Oszuści mogą wykorzystać również tę drogę, aby zdobyć informacje dotyczące naszych kont, czy zgromadzonych oszczędności. Dlatego też nie klilkajmy w nieznane linki oraz nie korzystajmy z aplikacji, które wzbudzają nasze podejrzenia.
Źródło: dolnośląska policja/spis.gov.pl