Bardziej rozbudowane odpowiedzi na pytania księdza i dokładniejsza weryfikacja przyszłych małżonków – Kościół katolicki w Polsce zmienia zasady zawierania małżeństw. Zaczną obowiązywać od czerwca tego roku, a ich celem jest ograniczenie zawierania małżeństw nieważnych.
Od ślubu przed urzędnikiem państwowym uroczystość kościelna różni się nie tylko miejscem i treścią przysięgi małżeńskiej. Aby dotrzeć przed ołtarz i zawrzeć związek małżeński, narzeczeni muszą spełnić szereg wymogów formalnych i poddać się wywiadowi księdza. Od 1 czerwca zmienią się zarówno pytania, jak i forma ich zadawania.
Nowe zasady zostały szczegółowo opisane w dokumencie liczącym ponad 70 stron. Episkopat ogłosił „Dekret ogólnego Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego”.
Dla tych, którzy planują ślub w Kościele rzymskokatolickim, to zmiany dość istotne. Biskupi argumentują, że ich celem było dostosowanie kościelnych regulacji do nowych wyzwań, przed którymi stają zarówno duszpasterze, jak i sami narzeczeni. Ci ostatni będą musieli spełnić szereg wymogów formalnych oraz poddać się wywiadowi, który przeprowadza duchowny. Jak zapowiedział Episkopat Polski, już od czerwca takowa rozmowa wyglądać będzie inaczej niż do tej pory, ponieważ zmienić się mają zarówno pytania, jak i forma ich zadawania.
Po swobodnej rozmowie z narzeczonymi duszpasterz winien zadawać pytania każdemu z nich osobno (…). Odnotowując odpowiedzi, duszpasterz winien unikać lakonicznego zapisywania ich w formie „tak” lub „nie” (…). Przed rozpoczęciem zadawania pytań przewidzianych w protokole duszpasterz winien odebrać od narzeczonych przysięgę mówienia prawdy (…) do jej złożenia trzeba przygotować księgę Pisma św. oraz krucyfiks.
– czytamy w oficjalnym oświadczeniu Episkopatu Polski.
Pytanie o dobrowolność zawarcia związku będzie poszerzone o to, czy do ślubu nie przymusza narzeczonych rodzina. Zgodnie z dokumentem ksiądz może zadać narzeczonym również pytanie o płodność i o to, czy są zdolni do współżycia seksualnego. Duchowny zobowiązany też będzie do zniechęcania do ślubu małoletnich, którym rodzice pozwolili na zawarcie związku małżeńskiego – zwłaszcza gdy spodziewają się dziecka i istnieje obawa, że ich decyzja wynika z „obawy przed zniesławieniem”.
Konferencja Episkopatu Polski zmiany w przepisach uzasadnia zmieniającymi się warunkami życia we współczesnym świecie. Zadawanie pytań każdemu z osobna i pogłębiony wywiad mają służyć niedopuszczaniu do zawierania małżeństw nieważnych, czyli mają zapobiegać rozwodom kościelnym.
– W większości nie ma w tym dokumencie niczego nowego, co obowiązuje od 30 lat. Są to głównie aktualizacje przepisów dotyczących przygotowania, zbierania dokumentów, czyli tych rozmów przedmałżeńskich. Ma to związek z tym, że coraz częściej zawierane są śluby z obcokrajowcami, z osobami innych wyznań, innych religii, z osobami niewierzącymi czy z osobami, które wystąpiły z Kościoła katolickiego. Chodzi o to, by w tym przygotowaniu przed ślubem zwrócić uwagę na te kwestie formalno-prawne – wyjaśnia ks. Waldemar Wesołowski, rzecznik diecezji legnickiej.
– Jeżeli natomiast chodzi o przygotowanie duszpasterskie to mocny akcent położony jest na świadomość, czym jest sakrament małżeństwa – dodaje duchowny.
Autorzy dekretu przypomnieli także, że w odróżnieniu od ślubów cywilnych, ślubów kościelnych nie powinno się udzielać poza świątynią.