Analiza efektywności przyznanych dotacji w roku 2012, badanych w okresie 2dwóch lat od jej uzyskania.
W badanym okresie dzięki dotacjom na rozpoczęcie działalności gospodarczej utworzonych zostało 110 nowych przedsiębiorstw, posiadających w swojej ofercie spektrum usług i towarów. Są to szeroko rozumiane usługi (np. budowlane, projektowe, pralnicze, fotograficzne, wideofilmowanie, gabinety kosmetyczne, rehabilitacyjne, psychologiczne, ogrodnictwo jak i wiele innych); handel (artykuły spożywcze, budowlane, odzież, kwiaty); gastronomia (restauracje, cocktail bar); a także szkoły językowe, działalność związana z poprawą kondycji fizycznej, agencja reklamowa, pracownia rękodzieła.
Przedsiębiorstwa, które z powodzeniem funkcjonują na rynku pracy to przede wszystkim firmy o profilu handlowym i usługowym. Należą do nich: sklepy odzieżowe, hurtownia artykułów budowlanych, kwiaciarnie. To także gabinety kosmetyczne, gabinety masażu i fizykoterapii, zakład fryzjerski, usługi fotograficzne oraz wideo, usługi dla firm, zakład mechaniczny, gabinet weterynaryjny, szkoła językowa.
Można zauważyć, że powstałe przedsiębiorstwa zostały utworzone obok wielu istniejących firm oferujących zbliżone usługi. Można założyć, że powodzenie firmy nie jest zależne jedynie od znalezienia niszy na rynku oraz poznania potrzeb lokalnej społeczności. Z obserwacji funkcjonowania firm powstałych dzięki dotacjom wynika, że skutecznym sposobem na dobre prosperowanie własnej firmy jest nie tyle pomysł, co przemyślany plan, zaangażowanie w działalność i pasja do wykonywanej pracy.
Przedsiębiorstwa, które zostały zawieszone po upływie roku to głównie firmy budowlane, projektowe, ogrodnictwo. Są to firmy, których działalność często uzależniona jest od dobrej pogody, niektóre prace w tych branżach nie mogą być wykonywane w porze zimowej. Dlatego też istnieje możliwość, że firmy te wznowią swoją działalność po ustaniu przeszkód niezależnych od właścicieli.
Do firm, które również zawiesiły działalność należą: restauracja, gabinet psychologiczny, zakłady mechaniczne, usługi fryzjerskie, kosmetyczne, rekreacyjne, działalność handlowa, Salon Pielęgnacji Psów, usługi fotograficzne i wideofilmowanie. Przedsiębiorstwa mogą świadczyć swoje usługi niezależnie od pory roku. Prawdopodobnie pogorszenie sytuacji finansowej tych firm doprowadziło do ich zawieszenia.
26% przedsiębiorstw zostało zlikwidowanych. Są to usługi pralnicze, gabinet logopedyczny, wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego, zakład fryzjerski, zakład gastronomiczny, usługi budowlane, rekreacyjne (szkółka jeździecka), usługi pralnicze, pracownia rękodzieła, działalność handlowa, agencja reklamowa. Oprócz nielicznych alternatywnych profili działalności, tj. zakład logopedyczny, usługi jeździeckie, pozostałe zaliczają się do firm, których na rynku jest mnóstwo, a ich funkcjonowanie zależne jest od stopnia atrakcyjności dla klienta.
Z wiedzy i obserwacji prowadzonej przez urząd wynika, że firmy utworzone dzięki dotacjom z Funduszu Pracy i funduszy unijnych są zakładane jako alternatywa dla braku perspektyw znalezienia odpowiedniego zatrudnienia, nie zaś chęci prowadzenia własnego, niezależnego biznesu. Stąd też brak skutecznego biznesplanu i wkładu pracy w tworzoną działalność skutkuje zawieszeniem bądź likwidacją firmy. Po upływie dwóch lat od założenia działalności gospodarczej przedsiębiorca przestaje być zwolniony z ulg na składki wpłacane do ZUS, co znacznie zmniejsza jego realne wpływy do budżetu przedsiębiorstwa i minimalizuje opłacalność dalszego prowadzenia firmy.
Niemniej jednak w naszej ocenie dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla osób bezrobotnych to skuteczna forma wsparcia. Osoba bezrobotna poznaje rynek pracy z perspektywy przedsiębiorcy, nabywa pewności siebie. Otrzymuje możliwość rozwoju własnego, unikatowego przedsięwzięcia, a nawet – stać się atrakcyjnym pracodawcą na rynku pracy. Część firm utworzonych w 2012 roku w dalszym ciągu współpracuje z urzędem, pozyskuje kolejne formy wsparcia i z powodzeniem rozwija działalność.
Przedsiębiorstwa, które zostały zlikwidowane (jest ich niewiele: 26 % ) nie przetrwały z rożnych powodów. Warto sobie zadać pytanie, dlaczego jedne firmy o tym samym profilu funkcjonują doskonale a inne zostają likwidowane? Urząd nie posiada kompetencji aby dokładnie monitorować to, jak prowadzone są firmy założone przy wsparciu dotacji.
Z naszych doświadczeń wynika, że problemy prowadzące do ich likwidacji to przede wszystkim: niski nakład pracy w prowadzoną działalność i zbyt wygórowane oczekiwania właścicieli co do spodziewanych zysków.