Prawie wszystkie wiwaria w lubińskim zoo mają już lokatorów. W tym tygodniu zamieszkały w nich: piękna para jaszczurek, kameleon, drzewołazy, a także pyton.
– Tylko jedno wiwarium pozostało puste. Tutaj jeszcze kilka tygodni będziemy czekać na jaszczurki. Natomiast w pozostałych już są mieszkańcy – mówi Agata Bończak, dyrektor Ogrodu Zoologicznego w Lubinie.
Już od stycznia w jednym z wiwariów można zobaczyć straszyki australijskie. A teraz w kolejnych rozgościły się: kameleon lamparci w czerwonej odmianie kolorystycznej, para felsum madagaskarskich, pyton zielony oraz maleńkie drzewołazy. Żeby dostrzec te ostatnie płazy, trzeba mocno wytężyć wzrok. Choć są w oryginalnych kolorach: pięć żabek jest niebieskich, a kolejnych 15 czarno-seledynowych (złociste odmiana barwna Costa Rica), to są maleńkie i na razie wolą się ukrywać wśród roślin w terrarium.
– Te zwierzęta pochodzą z różnych miejsc. Felsuma madagaskarska to jest endemit, który występuje tylko na Madagaskarze. Straszyki australijskie, jak nazwa nam podpowiada, pochodzą z Australii. Żaby to Ameryka Południowa, a wąż pochodzi z Nowej Gwinei – wylicza Konrad Niedźwiecki, który opiekuje się zwierzętami w terrariach w lubińskim zoo.
Co jedzą nowi mieszkańcy naszego Ogrodu Zoologicznego? Wąż żywi się przede wszystkim małymi szczurami, straszyk australijski je liście jeżyn, felsuma świerszcze oraz papkę owocową z suplementami, a kameleon świerszcze. Natomiast drzewołazy jedzą muszki owocówki, które zoo musi teraz dla nich specjalnie hodować.
– Te żaby są dosyć ciekawe, bo w naturalnym środowisku są toksyczne. Jednak w terrarystyce są w pełni bezpieczne. To wszystko dlatego, że w naturalnym środowisku zjadają konkretny gatunek mrówek i ich jad wydzielają przez skórę. Tutaj jedzą muszki owocówki, które nie są jadowite, więc żaby są w pełni bezpieczne – wyjaśnia Konrad Niedźwiecki.
O tym, kto dokładnie mieszka w terrariach, a także jakie rośliny tam można zobaczyć, wkrótce przeczytamy z tabliczek, jakie umieszczone zostaną tuż obok.
– Przy wiwariach będą etykiety w formie ramek cyfrowych, czyli nie takie drukowane, ale cyfrowe, na których będą się wyświetlały obrazy. Jedna jest już gotowa, pozostałe będą wkrótce montowane – dodaje dyrektor Bończak, przypominając jednocześnie, że zwierzęta mieszkające w wiwariach również należy odpowiednio traktować, dlatego nie można pukać w szybę. – Wiwaria są też widoczne od strony zewnętrznej. Jak obserwujemy od kilku dni gady i płazy, zdarza się najczęściej, że właśnie od zewnątrz są lepiej widoczne, bo tam znalazły sobie miejsca do przebywania – mówi.
Dla zainteresowanych, pod fotogalerią umieszczamy opisy gadów i płazów przygotowane przez lubińskie zoo.
Fot. BM, MRT, Zoo Lubin
Straszyk australijski
łac. Extatosoma tiaratum Westwood, 1874
Owad z rzędu straszyków pochodzący z Australii, którego długość życia zależna jest od warunków przetrzymywania. Są bardzo popularne w terrarystyce.
Młode osobniki (zwane nimfami) linieją, zwiększając swoje rozmiary po każdej wylince, aż do osiągnięcia maksymalnej wielkości i stadium imago (dorosłego). Samce żyją krócej niż samice, co może wpływać na trudności z rozmnażaniem w niewoli, ze względu na konieczność „zgrania się” w jednym czasie obu form imago. Samice łatwo rozpoznać po ciemnym, V-kształtnym znaku na grzbiecie, za przednimi odnóżami. U straszyków występuje mimetyzm, czyli silne upodabnianie się do otoczenia, w tym przypadku do uschniętych gałęzi lub liści.
W naturze straszyki żywią się liśćmi eukaliptusa, a w hodowli powinno się podawać liście: jeżyn, malin, bluszczu, dębu, róży, robinii, a ostatecznie nawet trzykrotki. Należy pamiętać, aby terrarium miało wysokość minimum 2-3 długości owada, aby nie powodować komplikacji podczas linienia.
Długość ciała:
samica: do 16 cm
samiec: do 10 cm
Masa ciała: do 25 g
Felsuma madagaskarska
łac. Phelsuma grandis Gray, 1870
Jaszczurka należąca do rodziny gekonowatych, nazywana również „dniówką” ze względu na dzienny tryb życia. Pochodzi z Madagaskaru, gdzie spotkać ją można w lasach tropikalnych i subtropikalnych w północnej części wyspy.
Felsuma ma zielone ubarwienie (czasem niebiesko-zielone) z czerwonymi plamkami na grzbiecie oraz paskiem od nozdrza do oka. O ile plamki na grzbiecie nie muszą występować, tak pasek na głowie jest zawsze. Spód ciała jest kremowo-biały – jaśniejszy od reszty. W wyniku stresu gekon ten może delikatnie ciemnieć. Felsumy są terytorialne i agresywne w stosunku do innych osobników tej samej płci w okolicy.
Jeśli samiec zaakceptuje inną felsumę wokół siebie, to będzie to samica, nigdy samiec. W naturze felsumy żywią się owadami i innymi bezkręgowcami, ale zlizują także nektar i pyłki z kwiatów, a nawet zjadają miękkie owoce.
Dojrzałość płciową felsumy osiągają po około roku, wtedy to samiec w ramach tańca godowego intensywnie kiwa głową i wydaje charakterystyczne dźwięki. Felsuma znajduje się na liście CITES w załączniku II, co oznacza, że każdy kto ją posiada, musi ją zarejestrować.
Długość ciała: 30 cm
Kameleon lamparci
łac. Furcifer pardalis Cuvier, 1829
Jaszczurka z rodziny kameleonowatych, która osiąga długość nawet 56 cm (u samca, wliczając ogon). Samice są krótsze i dorastają najczęściej do 35cm długości. Występują wyłącznie na Madagaskarze i pobliskich wyspach, ale w różnych barwnych odmianach w zależności od położenia geograficznego.
Najczęściej można je spotkać na czubkach krzewów, a w hodowli terrarium powinno być pionowe o wysokości minimum 100 cm, aby zapewnić kameleonowi możliwość wspinaczki. Na długość życia kameleona bardzo wpływa dieta i warunki środowiskowe, a także płeć i przebyte choroby. Rekordowy wiek kameleona to 10 lat, jednak najczęściej nie przekracza 5-7 lat życia (w hodowli). Oczy kameleonowatych mogą poruszać się niezależnie od siebie, a zatem kameleon może patrzeć w dwie strony jednocześnie! W sezonie godowym kameleony lampracie przebywają w niedalekiej odległości od siebie, ale samce niezbyt dobrze tolerują konkurencję, wdając się w liczne walki. Po sezonie rozrodczym samce często są osłabione i zestresowane przebytymi konfliktami. Jedne z ważniejszych parametrów środowiska życia to wysoka wilgotność, dobra wentylacja otoczenia i duże natężenie światła, wtedy kameleony mają intensywne wybarwienie oraz niekończący się apetyt na owady.
Długość ciała:
samiec 40-56 cm
samica 25-35 cm
Masa ciała: 60-150 g
Drzewołaz złocisty, odmiana barwna „Costa Rica”
łac. Dendrobates auratus, var. Costa Rica Girard, 1855
Płaz ziemno-nadrzewny zamieszkujący tropikalne lasy Panamy i Kostaryki, który dorasta do 5 cm długości. Wybiera miejsca zacienione, aby nadmiernie nie tracić wody przez skórę. Ciało drzewołaza jest seledynowe z plamkami brązowo-czarnymi, rozmieszczonymi symetrycznie. Jest płazem toksycznym, ze względu na obecność w skórze gruczołów produkujących neurotoksynę. Tylne kończyny nie mają błony pławnej, dlatego drzewołaz złocisty nie potrafi pływać, lecz wykorzystuje małe zbiorniki wodne do rozrodu, np. składając jaja w kałuży. Kijanki rozwijają się na grzbiecie samca – nie wysychają wyłącznie dzięki deszczówce. Po kilku tygodniach samiec zanurza się w wodzie i kijanki odczepiają się od rodzica i wkrótce potem przeobrażają się, aby w okolicy pierwszego roku życia osiągnąć dojrzałość płciową.
Drzewołaz złocisty znajduje się na liście CITES w załączniku II, co oznacza, że każdy kto go posiada, musi go zarejestrować.
Długość ciała:
samiec: 2,5-4,0 cm
samica: 2,7-4,2 cm
Masa ciała: 3-10 g
Drzewołaz niebieski
łac. Dendrobates tinctorius var. azureus Cuvier, 1797
Płaz bezogonowy z rodziny drzewołazowatych o charakterystycznym niebieskim ubarwieniu. Występuje w Ameryce Południowej: w Surinamie. Spotkać go można w lasach, gdzie przebywa na ziemi, blisko źródła wody, ale widywany jest również na drzewach na wysokości do 5 m. Wydzielina skórna drzewołaza niebieskiego zawiera silną toksynę alkaloidową, która chroni go przed utratą wilgoci oraz przed drapieżnikami takimi jak ptaszniki czy węże. Grzbiet, boki i brzuch tego drzewołaza są jasnoniebieskie, a podgardle i kończyny – ciemnoniebieskie. Ciało pokryte jest czarnymi plamkami (z wyjątkiem kończyn).
Gatunek ten opisywany jest jako bardzo agresywny. Kijanki drzewołaza niebieskiego wykazują cechy kanibalistyczne, a osobniki dorosłe są bardzo terytorialne, co przekłada się na częste walki (szczególnie między samcami). Rozród polega na złożeniu kilku jaj, z których rozwijają się kijanki, początkowo żywiące się innymi, niezapłodnionymi jajami. Drzewołazy osiągają dojrzałość płciową w wieku 2 lat.
Średnia długość życia drzewołazów niebieskich to 4-6 lat (w niewoli nawet 15 lat). W naturze żywią się owadami: mrówkami, chrząszczami, muchami, pająkami czy termitami.
Długość ciała: 3,8-4,5 cm
Masa ciała: 3 g
Drzewołaz niebieski znajduje się na liście CITES w załączniku II, co oznacza, że każdy kto go posiada, musi go zarejestrować.
Pyton zielony
łac. Morelia viridis Schlegel, 1872
Wąż nadrzewny z rodziny pytonów, który może osiągnąć długość nawet 250 cm! Jak wskazuje nazwa gatunkowa – jest to jasnozielony dusiciel. W środowisku naturalnym zasiedla lasy deszczowe Nowej Gwinei oraz północnej Australii. W hodowli należy stworzyć im jak najbardziej zbliżone warunki do strefy równikowej i podrównikowej (wysoka temperatura i wilgotność).
Głowa pytona jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała, źrenice są pionowe, a w szczękach znajdują się zakrzywione do tyłu zęby. Cechą charakterystyczną pytona są wgłębienia w łuskach na głowie, prowadzące do termoreceptorów, które wykorzystuje podczas polowania i lokalizowania ofiary. Dla ułatwienia sobie zdobycia posiłku, porusza końcówką ogona, wabiąc w ten sposób małe ssaki. Następnie „wystrzeliwuje” z pozycji S-kształtnej w kierunku ofiary i oplata się wokół niej. Pyton zielony jest aktywny nocą, a większość dnia spędza na gałęzi z głową między splecioną resztą ciała.
Największym zagrożeniem dla gatunku jest odławianie ze środowiska i przemyt dzikich okazów, które giną podczas tego procederu. Pyton zielony znajduje się na liście CITES w załączniku II, co oznacza, że każdy kto go posiada, musi go zarejestrować.
Długość ciała:
samiec: 150-180 cm
samica: do 200 cm
Masa ciała:
samiec: 1100-1400 g
samica: do 1600 g