Obecnie coraz więcej pracowników boryka się z problemem wypalenia zawodowego. Zjawisko to dotyka nie tylko osób na poważnych kierowniczych stanowiskach czy wykonujących mocno odpowiedzialne zawody. Szacuje się, że z wypaleniem zmaga się aż 45% Polaków. W jaki sposób się z nim uporać i odzyskać kontrolę nad swoim życiem? Podpowiadamy.
Czym jest wypalenie zawodowe i jakie są jego przyczyny?
Wypalenie zawodowe to stan emocjonalnego, fizycznego i psychicznego wyczerpania. Jego objawy narastają stopniowo i często ciężko je zauważyć w początkowej fazie rozwoju – zwykle są one odczuwalne dopiero, kiedy całkowicie tracimy motywację i zainteresowanie pracą, a co gorsza – tracimy sens życia.
Istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do wypalenia zawodowego. Najczęściej jednak powoduje je chroniczny stres i zmęczenie, wiążące się z nadmiarem obowiązków w pracy lub z brakiem odpowiedniej równowagi między życiem prywatnym a zawodowym. Istotnym czynnikiem jest także poczucie braku sprawczości lub satysfakcji z pracy zawodowej – dotyczy to zarówno aspektu finansowego (kiedy dana osoba czuje, że zarabia dużo poniżej swoich kwalifikacji), jak i rodzaju wykonywanej pracy (jeśli danej osobie nie odpowiada stanowisko/charakter jej pracy). Bardzo duże znaczenie przy powstawaniu wypalenia ma także kultura pracy, która często jest niesprzyjająca dla zdrowia psychicznego – wiele firm nastawionych jest na nieustanne podnoszenie wyników, przez co pracownicy muszą zostawać po godzinach, mierzyć się z presją wywieraną przez konkurencję czy psychiczną przemocą ze strony swoich przełożonych.
Jak objawia się wypalenie zawodowe?
Do najczęstszych symptomów wypalenia należą:
-
Ogólny spadek satysfakcji z wykonywanej pracy
-
Spadek motywacji i zaangażowania w pracę
-
Obniżona efektywność
-
Trudności z koncentracją
-
Chroniczne zmęczenie
-
Fizyczne dolegliwości (np. częste bóle głowy, które wcześniej się nie zdarzały)
-
Emocjonalne wyczerpanie
-
Brak odczuwania przyjemności z życia
-
Drażliwość i huśtawka emocjonalna
-
Uczucie ciągłego napięcia
-
Zwiększony cynizm
Ważne jest przy tym, by pamiętać, że już pierwsze symptomy wypalenia są sygnałem, że należy zwolnić – to stan, który nie minie sam i może się przerodzić w znacznie poważniejsze problemy (zarówno ze zdrowiem psychicznym, jak i fizycznym). Dlatego tak ważne jest podejmowanie odpowiednich działań, by zapobiec jego dalszemu rozwojowi.
Strategie odzyskiwania równowagi, czyli jak pokonać wypalenie zawodowe
Choć to trudne, wypalenie zawodowe można wyleczyć. W jaki sposób? Oto parę sprawdzonych metod:
-
Dbanie o zdrowie fizyczne: Ruch, zdrowa dieta oraz jakościowy sen odgrywają kluczową rolę w procesie regeneracji. Nawet małe zmiany w tym zakresie (np. codzienne spacery) pomogą Ci poczuć się lepiej.
-
Higiena pracy: Rozbijaj większe zadania na małe, priorytetyzuj je i ustalaj racjonalny harmonogram dnia. Jeśli to możliwe, nie zabieraj też pracy do domu.
-
Wynagradzanie się za sukcesy: Nawet jeśli nie wydają Ci się znaczące – to zdecydowanie podniesie Twoją motywację oraz pewność siebie. Nie biczuj się też za niepowodzenia czy mniej produktywny dzień w pracy – liczą się starania.
-
Rozmowa z bliskimi: Specjaliści Pleso podkreślają, że w walce z wypaleniem zawodowym kluczowe jest odpowiednie wsparcie. Spotkania z rodziną czy przyjaciółmi pomogą Ci rozładować negatywne emocje związane ze stanem, w którym się znajdujesz i zmotywują do dalszego działania.
-
Praca z terapeutą: Terapia pozwoli Ci zrozumieć, co jest źródłem Twojego wypalenia, zidentyfikować schematy działania, którego Cię do niego doprowadziły, a także wypracować odpowiednie strategie radzenia sobie z nim.