Multimedialne Centrum Informacji Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Rudnej zaprasza na 89. wystawę z cyklu „Ludzie z Pasją”. Tytuł wystawy „Wśród skał i minerałów”, jest prywatną kolekcją minerałów i skał Pawła Zawadki, mieszkańca Gwizdanowa. Wystawa również została wzbogacona o okazy znajdujące się w zasobach szkolnych.
Paweł Zawadka pasją zbierania minerałów i skał zaczął się interesować jako dziecko. Wielbiciel przyrody, podróży i autentycznych pamiątek wydobytych z ziemi. Każdy jego minerał ma swoją unikalną strukturę, kolor, właściwości i historię co sprawia, że ich kolekcjonowanie i badanie może być naprawdę satysfakcjonujące.
Wystawa minerałów to świetna okazja do zapoznania się z różnorodnością tych niezwykłych okazów, to nie tylko piękne elementy kolekcji, ale także prawdziwe skarby natury, które zachwycają swoją unikalnością, bo przecież minerał to pierwiastek albo związek chemiczny mający w zwykłych warunkach postać kryształów, ukształtowany na skutek naturalnych procesów działających na powierzchni lub wewnątrz Ziemi.
Na ekspozycji można podziwiać okazy kryształów górskich, ametystów, agatów, chalkopirytu, malachity, kalcyty, gipsy, granaty, baryty, chryzoprazy, geody kwarcowe i wiele innych. Kolorowe dzieła sztuki, które stworzyła sama natura. Dobrej klasy okazy minerałów są często porównywane do dzieł sztuki. Zwykły „kamień”, staje się wyjątkowym „arcydziełem”, stworzonym przez naturę a jego barwę, formę i połysk – można porównać jako wytwór artystyczny.
Skały i minerały występujące w Polsce
Podróżując po Polsce i zwiedzając nasz kraj, warto zwrócić uwagę na występowanie minerałów oraz kamieni na szlakach rezerwatów przyrody, kopalni turystycznych, a także w górach, lasach i na plaży.
Spośród minerałów w Polsce występują: fluoryt, magnezyt, chalcedon, ametyst, kwarc, opal, markasyt, krzemień, złoto, kalcyt, chryzopraz, dolomit, agat, topaz, jaspis, gips, piryt, halit, szmaragd, krzemień pasiasty, kryształ górski, bursztyn bałtycki.
Na terenie naszego kraju spotkamy więc aż 20 rodzajów minerałów, które zachwycają swoją urodą, są wykorzystywane w branży jubilerskiej, a niektóre z nich pozostają prawdziwymi ewenementami na skalę Europy i świata.
Miejsce występowania najciekawszych polskich minerałów:
Fluoryt to bardzo powszechny minerał, który w przyrodzie występuje w różnych kolorach, a pod wpływem promieni UV świeci. Jest on wykorzystywany jako materiał rzeźbiarski i kamień jubilerski, ale z powodzeniem używa się go także w produkcji tworzyw sztucznych czy przemyśle szklarskim. W Polsce fluoryt występuje na Pogórzu Izerskim i na terenie Gór Izerskich i Kaczawskich, a także w okolicach Kletna, w województwie dolnośląskim.
Złoto w Polsce ten cenny kruszec był wydobywany do XIX wieku. Dziś możemy odwiedzić zabytkowe Muzeum Złota w Złotym Stoku. Również tam, a także w Zalewie Złotoryjskim i w kanałach niedaleko Złotoryi nadal można znaleźć pojedyncze opiłki złota. Z tego względu każdego roku odbywają się tam mistrzostwa Polski w płukaniu złota.
Szmaragd nie są to takie szmaragdy, jakie znajdziemy w Republice Zambii czy Stanach Zjednoczonych, bo występujące w Polsce szmaragdy nie nadają się do celów jubilerskich. Obecne na Dolnym Śląsku, w okolicach miast Strzelin i Strzegom, jasnozielone kamienie występują w skałach pegmatytowych i mają do kilku centymetrów długości.
Chalcedon bardzo ładny kamień, który można znaleźć w okolicach Wałbrzycha, Szklar, Lwówka i Złotoryi. Chalcedon ma bardzo wiele odmian, m.in. agaty, chryzoprazy, prazy i heliotropy, karneole, damsonity, plazmy i onyksy, a także krwawniki, chalcedony mleczne, niebieskie czy żółte.
Kryształy górskie cenione w jubilerstwie kamienie, które są jedną z najpospolitszych odmian kwarcu. Wyglądem przypominają szkło. Najpopularniejsze miejsca występowania kryształu górskiego w Polsce to Jegłowa i okolice Strzelina i Karkonosze.
Opal ten występujący w Polsce minerał jest kamieniem nieszlachetnym i podobnie jak większość złóż minerałów w naszym kraju występuje głównie na Dolnym Śląsku: w Jordanowie, Jaworze czy okolicach Świdnicy. Można go także znaleźć we fliszu karpackim i okolicach Chełma.
Markasyt – minerał szlachetny określany miastem „złota dla głupców” ze względu na swój złoty połysk. W naszym kraju znajdziemy go w kopalniach rudy miedzi niedaleko Lubina, na Wzgórzu Strzegomskim, zwłaszcza w Pomorzanach, a także w okolicach Turoszowa i Nowej Słupi.
Topaz – minerał, który występuje w przyrodzie rzadko, ale jeśli już się pojawia, to w dużych blokach. Wykorzystywany w jubilerstwie topaz występuje w Polsce w Górach Izerskich i Karkonoszach.
Krzemień pasiasty – odmiana krzemienia, którą wyróżniają smugi i warstwy – jasne i ciemne – które często tworzą piękne wzory. Nazywany polskim diamentem kamień jest ewenementem na skalę świata. Znane jest tylko jedno miejsce jego występowania i znajduje się ono w naszym kraju, konkretnie na północ i wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego.
Fot. Archiwum Multimedialnego Centrum Informacji Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Rudnej
