Prawie o siedem procent wzrosła ilość umów o dzieło zawartych w pierwszych trzech kwartałach 2022 r. W tym czasie zgłoszono do ZUS około 1,3 mln umów o dzieło. Największą grupą wykonawców, którzy pracowali na umowach o dzieło stanowią mężczyźni w wieku 30–39 lat. Było ich 68,8 tys. Stanowi to 25,16% wszystkich zgłoszonych. Najwięcej umów podpisanych zostało we wrześniu 2022 r. – aż 140,8 tys.
– Dzięki rejestrowi wreszcie dokładnie wiemy ile takich umów zostało zawartych, z kim oraz w jakich branżach. To nieocenione informacje statystyczne pomocne do budowania np. polityki związanej z rynkiem pracy – mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.
– Nie ma tych umów jednak tak dużo jak przypuszczano przed wprowadzeniem rejestru – dodaje.
Przepisy Tarczy Antykryzysowej od 1 stycznia 2021 r. wprowadziły obowiązek informowania ZUS o umowach o dzieło. Informacje są przekazywane na formularzu RUD (zgłoszenie umowy o dzieło). Osoba zawierająca umowę wpisuje do niego dane swoje oraz wykonawcy umowy o dzieło, a także datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania tej umowy oraz jej przedmiot. Na jednym formularzu RUD zamawiający (np. firma) może wpisać maksymalnie 10 umów zawartych z tym samym wykonawcą.
– Tylko w ciągu od stycznia do września 2022 roku trafiło do nas 853,6 tys. formularzy RUD, na których zgłoszonych zostało 1,27 mln umów o dzieło. W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, jest to wzrost o 8 proc. – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis. – Liczba samych umów o dzieło wzrosła o 6,5 proc. – dodaje.
Według raportu ZUS, co czwarty wykonawca umowy o dzieło to mężczyzna.
- Od 1 stycznia do 30 września 2022 r. 62,9 tys. podmiotów zgłosiło umowy o dzieło na formularzu RUD. Największą grupę stanowili płatnicy składek zarejestrowani w ZUS. Stanowili oni 97 proc. podmiotów, które to zrobiły.
- Osób fizycznych, które zgłosiły do ZUS umowę o dzieło, a nie są płatnikami składek, było 1 145. Jest to 1,8 proc. ogółu zgłaszających.
- Największa grupa wykonawców umów o dzieło to mężczyźni w wieku 30–39 lat. Było ich 68,8 tys. Stanowi to 25 proc. wszystkich zgłoszonych. Umowy o dzieło najczęściej zawierano na 8 dni -stanowiły one 27,67% wszystkich zawartych umów o dzieło oraz na jeden dzień (23,95%).
Najwięcej umów o dzieło zostało podpisanych w województwie mazowieckim 25,25 proc. Najmniej było ich w województwie opolskim 1,63. Województwo dolnośląskie z 7,34 procent – plasuje się na szóstym miejscu w kraju.
Od 1 stycznia do 30 września 2022 r. w formularzach RUD zgłoszono 281 tys. wykonawców umów o dzieło. Więcej wśród nich było mężczyzn. Stanowili oni 52,64% wykonawców.
– Umowy o dzieło zawierane są również z cudzoziemcami. Stanowią oni ponad pięć procent wszystkich wykonujących takie umowy – mówi Kowalska-Matis.
Rzeczniczka podaje, że najczęściej zawierano umowy z obywatelami: Ukrainy 41 proc., Białorusi 14,7 proc., Niemiec 4,3 proc., Wielkiej Brytanii 3,5 proc., Rosji 3,3 proc., USA 2,7 proc., Włoch 2,3 proc., Francji 2 proc., Pakistanu 1,8 proc., Hiszpanii 1,6 proc.
Najczęściej umowy o dzieło zawierane są na „działalność profesjonalną, naukowa i techniczna” – 68 677 wykonawców (20,15 proc.). Na dalszych miejscach jest „informacja i komunikacja” – 67 172 wykonawców (19,71 proc.), „działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją” – 46 990 wykonawców (13,79 proc.), „edukacja” – 42 351 wykonawców (12,43 proc.), „pozostała działalność usługowa” – 34 961 wykonawców (10,26 proc.), „przetwórstwo przemysłowe” – 14 278 wykonawców (4,19 proc.), „administracja publiczna i obrona narodowa”; „obowiązkowe zabezpieczenia społeczne” – 14 147 wykonawców (4,15 proc.).
Jaką drogą wpływają do ZUS zgłoszenia?
- Umowy o dzieło zgłaszano przede wszystkim na PUE ZUS (Platforma Usług Elektronicznych). W ten sposób przekazano 740,2 tys. formularzy RUD. Jest to 86,7 proc. ogółu zgłoszeń.
- Drugim najczęstszym sposobem składania formularza RUD była przesyłka pocztowa. Tak złożono 101,8 tys. tych formularzy. Stanowiło to 11,9 proc. ogółu zgłoszeń.
- Rzadko składano je osobiście na sali obsługi klientów – tylko 1,4 proc. z nich.
Na podstawie danych dotyczących liczby zgłoszonych umów o dzieło i ich wykonawców, w porównaniu do liczby ubezpieczonych w systemie ubezpieczeń społecznych, wynika że również w 2022 r. nie jest to skala o której domniemywano przed wprowadzeniem rejestru umów o dzieło. Powyższe wskazuje na zachowanie trendu z roku 2021. Natomiast bardziej kompleksowe wnioski będzie można wyciągnąć na podstawie danych za cały 2022 rok.