Co piąty z nas ma się dziś szczególnie na baczności – trzynasty w piątek to dzień szczególny. Nawet osobom deklarującym, że przesądne nie są, zdarza się myśleć o tej dacie jako o złym omenie.
Przesądna jest nieco ponad połowa Polaków – tak wynika z ostatnich badań na ten temat, jakie przeprowadziło Centrum Badań Opinii Społecznej. CBOS w 2018 r. pytał Polaków o ich stosunek do pechowych lub szczęśliwych znaków. Okazało się wtedy, że 54 proc. badanych przyznało się do wiary w przynajmniej jedną taką wróżbę.
Przeciętny Polak uznaje około dwa przesądy z dziesięciu, które były wskazane w badaniu. Najczęściej łapiemy się za kciuki w nadziei, że przyniesie to powodzenie – robi to trzy czwarte z nas. Ponad połowa, żeby nie zapeszyć, odpukuje w niemalowane (53 proc.) i – dla powodzenia – chucha na znalezioną monetę (52 proc.). Więcej niż co trzeci dorosły Polak łapie się za guzik na widok kominiarza (39 proc.) i unika witania się przez próg (36 proc.), Prawie tyle samo osób (35 proc.) wrzuca monetę do zbiornika z wodą, z nadzieją powrotu w dane miejsce. 26 proc. wierzy, że stłuczone lustro gwarantuje siedem lat nieszczęść.
O tym, że trzynasty w piątek przynosi pecha, przekonany jest co ósmy dorosły Polak (12 proc. badanych). Co ciekawe, więcej osób, bo już 20 proc., zadeklarowało, że w ten dzień ma się na baczności. Oznacza to, że ta data w kalendarzu przykuwa uwagę także tych, którzy twierdzą, że w przesądy nie wierzą.
Przesądy towarzyszą nam od zarania dziejów – powstawały jako próba wytłumaczenia zjawisk, których natury ludzie nie rozumieli. Dawały też złudne przekonanie o sprawowaniu kontroli nad światem. W dodatku wystarczy, by w rzekomo pechowy dzień faktycznie przytrafiło się komuś coś niedobrego, by wiara w magiczną moc daty ugruntowała się w nim na stałe.
Nie wiadomo, co dokładnie zapoczątkowało mit o złowróżbnej naturze piątku, trzynastego. Według mieszkańców starożytnej Babilonii trzynastka zaburzała harmonię stosowanego przez nich systemu liczbowego. Piątek jest dniem, w którym ukrzyżowano Chrystusa, wcześniej zdradzonego przez trzynastego apostoła. Określenie „katowski piątek” pochodzi ze średniowiecza, bo w ten dzień wykonywano egzekucje. W piątek, 13 października 1307 r. spłonął na stosie Jakub de Molnay – wielki mistrz zakonu templariuszy. W ostatnich chwilach życia przeklął ówczesnego króla Francji i jego potomków. Amerykański prezydent Franklin D. Roosevelt nigdy nie spotykał się gronie trzynastu osób – zwiastowało to śmierć jednego z uczestników takiego zebrania. Trzynastego, w piątek, zginął raper Tupac Shakur i zatonął wycieczkowiec Costa Concordia.
Podobnych przykładów można by szukać więcej, ale warto przy tym pamiętać, że nie we wszystkich krajach naszego kręgu kulturowego data ta uważana jest za pechową. Nie boją się jej m.in. Włosi, Grecy czy Hiszpanie.
A wy wierzycie, że trzynasty w piątek przynosi pecha?
[fv id=”32″]
[fv_countdown contest_id=”32″]