Od czwartkowego wieczoru w lubińskim zoo mieszkają dwa żubry – Pobłysk i Pobrzęk. Wielu z naszych Czytelników zastanawiało się, skąd te niezwykłe imiona, więc rozwiewamy wątpliwości.
Żubry przyjechały z Ogrodu Zoologicznego w Gdańsku. Tam też się urodziły – Pobłysk 24 sierpnia 2021 r, zaś Pobrzęk 8 listopada 2021 r. Skąd te niezwykłe imiona? Nadali je pracownicy gdańskiego zoo. Jednak przy wyborze musieli się kierować pewnymi zasadami.
– Nadawanie imion żubrom w hodowlach rządzi się ściśle określonymi regułami. Pierwsze dwie litery imion są literami rozpoznawczymi hodowli (w zagranicznych hodowlach czasami pierwsze trzy) – wyjaśnia Agata Bończak, dyrektor Ogrodu Zoologicznego w Lubinie. – W Polsce żubry, których imiona zaczynają się na: PL – pochodzą z hodowli w Pszczynie i oboje rodzice mają imiona rozpoczynające się na PL; PO – pochodzą z innych ośrodków w Polsce; KA – zostały odłowione ze stada wolnościowego i włączone do hodowli zamkniętej; PU – mają wszystkie osobniki linii nizinno-kaukaskiej – wylicza.
Pobłysk i Pobrzęk pochodzą z zoo, stąd ich imiona rozpoczynają się od liter PO.
Oba zwierzaki jeszcze trochę urosną i przybędzie im kilogramów. Dorosły samiec waży bowiem średnio 700 kg (minimum 440, maksymalnie 920 kg).
Obecnie żubry przebywają na wybiegu zapleczowym, gdzie zapoznają się z nowym miejscem i warunkami. Na wybieg główny trafią po minimum dwóch tygodniach obserwacji i aklimatyzacji.
– Budowa wybiegu dla żubrów zakończyła się jesienią ubiegłego roku. Powstał on jako element ścieżki edukacyjno-turystycznej „Fauna Polski” – mówi Agata Bończak. – Ścieżka edukacyjno-turystyczna „Fauna Polski” to rozszerzenie oferty lubińskiego ogrodu zoologicznego poprzez utworzenie nowej ścieżki tematycznej wyróżniającej 30 gatunków rodzimych – przedstawicieli fauny polskiej, obejmującej obiekty istniejące, jak i budowę nowego wybiegu. Gatunki eksponowane w ramach nowej ścieżki to: bażant (gatunek introdukowany), bielik zwyczajny, bocian biały, bocian czarny, gęgawa, gil, głuszec zwyczajny, kobuz, kraska zwyczajna, kruk, kuropatwa zwyczajna, łabędź niemy, płomykówka, podgorzałka, pójdźka zwyczajna, puchacz zwyczajny, puszczyk mszarny, puszczyk uralski, żuraw szary, żubr oraz 10 rodzimych ras zwierząt gospodarskich (koza karpacka, koza sandomierska, krowa białogrzbieta, owca olkuska, owca wrzosówka, królik popielański biały, gęś kielecka, kaczka pomniejszona, czubatka polska brodata miniaturowa, zielononóżka kuropatwiana).
Część wybiegu dla żubrów jest trawiasta, a spory fragment stanowi zróżnicowane zadrzewienie. Wybieg wyposażony jest również w zadaszony paśnik oraz budynek z niezbędnym wyposażeniem i pomieszczeniami.
Jak podaje lubińskie zoo, powołując się na stronę www.smz.waw.pl, całkowita liczba żubrów w Polsce (wg stanu na 2022 r.) to 2603. W hodowlach zamkniętych żyje 209 żubrów. W Polsce nie ma stad półwolnych. W stadach wolnych żyją 2394 żubry. Całkowita liczba żubrów żyjących na świecie (wg stanu na 2021 r.) to 9558. W hodowlach zamkniętych żyje 1805 żubrów. W stadach półwolnych żyje 487 żubrów. W stadach wolnych żyje 7266 żubrów.
Poniżej (pod zdjęciami) publikujemy historię żubrów przygotowaną przez lubiński Ogród Zoologiczny. Zainteresowanych zachęcamy do przeczytania.
Fot. zoo Lubin
INFORMACJE O ŻUBRACH
Żubr europejski / łac. Bos bonasus
Długość ciąży: średnio 264 dni (ok. 9 miesięcy)
Wysokość w kłębie: samiec średnio 172 cm (maks. 188 cm); samica średnio 152 cm
Masa ciała: samiec średnio 700 kg (min. 440, maks. 920 kg); samica średnio 420–460 kg (min. 320, maks. 640 kg)
Historia żubrów
W czasach historycznych żubry występowały w leśnych rejonach zachodniej i środkowej Europy, a najdalej na wschód ich areał obejmował masyw górski Kaukazu. W gatunku Bison bonasus w tych czasach wyróżniano trzy podgatunki: żubr nizinny (Bison bonasus bonasus), żubr kaukaski (Bison bonasus caucasicus) oraz żubr karpacki (Bison bonasus hungarorum).
Do VI w. żubr przetrwał w Anglii, do XII w Szwecji, a do XV we Francji. W Siedmiogrodzie żubr karpacki utrzymywał się do końca XVIII w. Żubry nizinne w Prusach Wschodnich przeżyły do połowy XVIII w. Do tego czasu można było spotkać żubry jeszcze w Saksonii, w kilku leśnych kompleksach Polski, a ostatnią ostoją tego podgatunku była Puszcza Białowieska. Żubry kaukaskie utrzymywały się w górach Kaukazu do początków XX w. W Polsce od XI w. żubry były ograniczone do większych kompleksów leśnych, ale już od tego czasu były chronione jako zwierzyna królewska. W XV w. występowanie żubrów było ograniczone do Puszcz Niepołomickiej, Białowieskiej i lasów w okolicach Sandomierza. Jedynie królowie mieli prawo polowania. Słynne były łowy Władysława Jagiełły przed bitwą z Zakonem Krzyżackim, jak i późniejsze polowania Augusta III Mocnego. Jednym z pierwszych aktów prawnych uwzględniających ochronę żubrów (jak i turów, bobrów i innych gatunków) były „Statuty Litewskie” wydane przez Zygmunta Starego w 1532 roku. Zygmunt August ogłosił prawo karzące śmiercią za zabicie żubra. Późniejszy król Władysław IV wprowadził ścisłą ochronę lasów królewskich, a do nich należała Puszcza Białowieska. Po utracie niepodległości Puszcza znalazła się pod zaborem rosyjskim, ale kolejni carowie kontynuowali proces ochrony żubrów.
Pierwsze dokładne zapisy stanu żubrów w Puszczy Białowieskiej pochodzą z początku XIX w., a w 1857 r. zanotowano maksymalny stan – 1878 osobników. Kilka lat później głównie z powodu przegęszczenia spadała liczebność populacji.
Na początku XX w. populacja żubrów liczyła ponad 700 osobników. Do gwałtownego spadku liczebności żubra w Puszczy Białowieskiej przyczyniły się działania I wojny światowej i nasilenie kłusownictwa.
Na początku 1919 r. notowane są jedynie ślady czterech zwierząt, a wiosną (12 kwietnia) znalezione zostały pozostałości ostatniej skłusowanej krowy. To koniec ostatniego wolnego stada żubrów nizinnych.
Podobną historię ma ostatnie wolne stado żubrów kaukaskich. W latach dwudziestych naszego wieku pozostały nieliczne zwierzęta w zwierzyńcach i ogrodach zoologicznych. Idea ratowania gatunku rodzi się w wielu krajach i po raz pierwszy jest prezentowana na Międzynarodowym Kongresie Ochrony Przyrody w Paryżu w 1923 r. przez polskiego przyrodnika Jana Sztolcmana. Efektem jego wystąpienia było powstanie Międzynarodowego Towarzystwa Ochrony Żubrów, skupiającego przedstawicieli 16 krajów. Najbardziej aktywną rolę pełnili w nim przedstawiciele Polski i Niemiec. Statut Towarzystwa zakładał zwiększenie liczby żubrów i rozprzestrzenienie ich do jak największej liczby hodowli. Pierwszym zadaniem była inwentaryzacja wszystkich żyjących żubrów, a były to tylko 54 osobniki: 29 samce i 25 samic.
Międzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubrów założyło Księgę Rodowodową Żubrów, pierwszą tego typu ewidencję dzikiego gatunku. Każdy żubr oprócz imienia ma swój numer rodowodowy.
Do Polski żubry wróciły w pierwszych latach działalności Towarzystwa. Początkowo sprowadzono parę o numerach i imionach: 96 Gatczyna i 101 Hagen, do poznańskiego ogrodu zoologicznego.
W 1929 r. żubry wróciły do Białowieży, na razie do zagrody. Sprowadzono siostry 93 Bisertę i 161 Biskayę oraz byka 163 Borusse. Byk był potomkiem Kaukasusa, czyli mieszańcem między podgatunkami. Głównym celem, jaki stawiała sobie hodowla białowieska, była hodowla czystych żubrów nizinnych #i dlatego w 1935 r. sprowadzono ze Sztokholmu samca 186 Björnsona. Niestety byk ten wkrótce padł po walce z Borusse. Sprowadzony później z Pszczyny samiec 229 Plisch pozostawił po sobie liczne potomstwo.
Po II wojnie według Księgi Rodowodowej żyły 103 żubry (43 samce, 60 samice), z czego 44 (20 samce, 24 samice) w Polsce. Od tego czasu polska hodowla żubrów rozwija się znakomicie. Dała ona początek wielu hodowlom zagranicznym, po 1946 r. wyeksportowano z Polski ponad 350 żubrów. Obecnie w naszym kraju znajduje się największa populacja tego gatunku.
Całkowita liczba żubrów w Polsce (wg stanu na 2022 r.) to 2603. W hodowlach zamkniętych żyje 209 żubrów. W Polsce nie ma stad półwolnych. W stadach wolnych żyją 2394 żubry. Całkowita liczba żubrów żyjących na świecie #(wg stanu na 2021 r.) to 9558. W hodowlach zamkniętych żyje 1805 żubrów. W stadach półwolnych żyje 487 żubrów. W stadach wolnych żyje 7266 żubrów.
źródło: www.smz.waw.pl