Historie ponad stu wsi z terenu powiatu lubińskiego ukazały się w pierwszym tomie cyklu „Słownik wsi śląskich w średniowieczu”. Nad publikacją przez trzy lata pracował sztab specjalistów. To jedyny tak szczegółowo opracowany słownik, dokumentujący dzieje naszego regionu sprzed setek lat.
Słownik, z którego dowiemy się m.in. skąd pochodzą nazwy wsi oraz jak w przeszłości wyglądał teren gminy Lubin, powstał dzięki badaniom historyków, geografa i kartografa. Jest to praca zbiorowa napisana pod kierunkiem Dominika Nowakowskiego, archeologa z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu. Publikacja ukazała się nakładem 500 egzemplarzy.
– Monografia zawiera obszerne informacje na temat 104 wsi położonych w średniowieczu w granicach obecnego powiatu lubińskiego, w tym włączonych dzisiaj w obszar innych wsi lub miast oraz 11 już nieistniejących. Książka jest efektem pracy naszego zespołu, dzięki któremu zebraliśmy informacje historyczne, geograficzne i archeologiczne. Badania były prowadzone w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki, skąd zresztą udało nam się pozyskać grant naukowy w wysokości 170 tysięcy złotych – mówi Dominik Nowakowski.
Badacze poświęcili pierwszy tom cyklu o śląskich wsiach powiatowi lubińskiemu, ponieważ jest to wdzięczny materiał do badań.
– Te tereny są położone centralnie i nigdy nie wychodziły terytorialnie oraz politycznie poza granice Śląska. Kiedy rozpoczynaliśmy badania, wkraczaliśmy na niezbadany teren, ale źródła informacji dla tego obszaru nie są rozproszone, co znacznie ułatwiło nam pracę. Dodatkowo zajmowałem się już badaniem Księstwa Głogowskiego, dzięki czemu już wtedy udało mi się zgromadzić sporo materiałów – mówi Dominik Nowakowski.
– Czytelnicy znajdą w książce 139 zdjęć i czarno-białych rysunków oraz 88 barwnych tablic, które przedstawiają odtworzony kształt granic i wyglądu podlubińskich wsi w średniowieczu. Opracowaliśmy także dawną kartografię oraz mapę rekonstrukcyjną całego powiatu. Opieraliśmy się na źródłach archeologicznych, dawnych zdjęciach, a także planach czy mapach z XVIII i XIX wieku, które znaleźliśmy w jednej z berlińskich bibliotek – dodaje Dominik Nowakowski.
Pierwszy i jedyny tom „Słownika wsi dolnośląskich w średniowieczu” poświęcony wsiom z naszego powiatu, można kupić bezpośrednio w Instytucie Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, która mieści się przy ul. Więziennej 6 we Wrocławiu lub przez internet: www.iaepan.edu.pl.
– Muszę przyznać, że jest to najlepsze opracowanie w Polsce, które ze względu na większą przejrzystość wzorowane jest na niemieckich słownikach historyczno-geograficznych. Zamierzamy kontynuować naszą inicjatywę. Chcemy opracować cały Śląsk. Być może następny w kolejności będzie powiat polkowicki, może głogowski. To się okaże. Niezbadanych miejsc na Śląsku jest jeszcze wiele – mówi Dominik Nowakowski.