Nauczyciele nowy rok szkolny rozpoczęli wraz ze zmianami w nauczycielskich emeryturach. Wrzesień to bowiem pierwszy miesiąc obowiązywania istotnych zmian w Karcie Nauczyciela, dzięki którym aktywni pedagodzy – po spełnieniu określonych warunków – mogą przejść na emeryturę w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny.
Z prawa do nowej emerytury nauczycielskiej mogą obecnie skorzystać nauczyciele, którzy spełnią łącznie kilka warunków. Jednym z nich jest rozwiązanie na swój wniosek stosunku pracy. Może to być także sytuacja, gdy rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy nastąpi w określonych okolicznościach, np. kiedy dyrektor szkoły w razie całkowitej jej likwidacji rozwiąże z nauczycielem stosunek pracy albo stosunek pracy wygaśnie z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania nauczyciela w stanie nieczynnym.
Kolejnym warunkiem jest rozpoczęcie pracy przed 1 stycznia 1999 r. jako nauczyciel, wychowawca, inny pracownik pedagogiczny w przedszkolu, szkole, placówce lub innej jednostce organizacyjnej wymienionej w art.1 Karty Nauczyciela.
– Konieczne jest także, żeby nauczyciel posiadał okres składkowy, wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy, o której mowa w art. 1 Karty Nauczyciela, z wyjątkiem nauczyciela szkoły za granicą, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć – zastrzega Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.
Rzeczniczka zaznacza, że z tego świadczenia nie skorzysta nauczyciel, któremu przysługuje prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek na podstawie art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela, a także ci, których wysokość wyliczonej emerytury jest niższa niż kwota najniższej emerytury określonej w ustawie emerytalnej. Od 1 marca 2024 r. wysokość najniższej emerytury wynosi 1780,96 zł.
Rzeczniczka wyjaśnia, że na nową emeryturę nauczycielską mogą przejść, począwszy od 1 września 2024 r., nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r., o ile przed dniem wejścia w życie przepisów ukończyli 58 lat i spełniają pozostałe warunki. Od 1 września 2025 r. na emeryturę będą mogli przejść pedagodzy urodzeni po 31 sierpnia 1966 r. a przed 1 września 1969 r., którzy przed 1 września 2025 r. ukończą co najmniej 56 lat.
Natomiast od 1 września 2026 r. z tego świadczenia będą mogli skorzystać nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r. Warunki wymagane do nabycia uprawnień do nowej emerytury nauczycielskiej są takie same dla kobiet i mężczyzn.
– Istotne jest, by wniosek o nową emeryturę nauczycielską został złożony przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jednak nawet po przyznaniu świadczenia prawo do nowej emerytury nauczycielskiej nie ustaje w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego – mówi Iwona Kowalska-Matis.
Nowa emerytura nauczycielska zostanie obliczona poprzez podzielenie sumy zwaloryzowanego kapitału początkowego, zwaloryzowanych składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego oraz zwaloryzowanych środków zgromadzonych na subkoncie przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na tę emeryturę danego ubezpieczonego.
Rzeczniczka podkreśla, że z chwilą wydania decyzji w sprawie ustalenia prawa do nowej emerytury nauczycielskiej środki w OFE przechodzą na subkonto w ZUS-ie, które jest zamykane. Tym samym ustaje członkostwo w OFE.
– W związku z tym kobieta, która jest członkiem OFE, nie nabędzie prawa do emerytury kapitałowej w powszechnym wieku emerytalnym i tym samym nie będzie miała prawa do przeliczenia emerytury docelowej czyli po ukończeniu 65 lat – przestrzega Kowalska-Matis.
W przypadku przejścia na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w razie śmierci środki z subkonta i OFE są dziedziczone. Natomiast, w przypadku nowej emerytury nauczycielskiej środki z subkonta (wraz z przekazanymi środkami z OFE) są przenoszone na konto ubezpieczonego i nie podlegają dziedziczeniu, co oznacza brak prawa do podziału środków lub wypłaty gwarantowanej.
Materiały prasowe ZUS