Tomografia komputerowa głowy z kontrastem to jedno z najczęściej wykonywanych badań obrazowych przy podejrzeniu nowotworów, wad naczyniowych czy stanów zapalnych w obrębie głowy. Umożliwia dokładną ocenę struktur mózgu, naczyń krwionośnych oraz ewentualnych zmian chorobowych. Aby jednak wynik był wiarygodny, a samo badanie przebiegło bezpiecznie, pacjent musi odpowiednio się do niego przygotować. Dowiedz się, jakie są najważniejsze zasady przygotowania do tomografii komputerowej z kontrastem.
Co to jest kontrast?
Kontrast to specjalny środek cieniujący podawany dożylnie, który zwiększa widoczność tkanek i naczyń na obrazach tomografii komputerowej. Podanie kontrastu pozwala uwidocznić detale, których nie widać w zwykłej tomografii, m.in. guzów, obszarów niedokrwienia, zmian zapalnych czy malformacji naczyniowych.
Aktualny wynik kreatyniny – niezbędny przed kontrastem
Środek cieniujący jest wydalany przez nerki, dlatego przed badaniem konieczne jest sprawdzenie, czy pracują one prawidłowo. Dlatego każdy pacjent skierowany na tomografię z kontrastem powinien posiadać aktualny wynik kreatyniny – wykonany maksymalnie 30 dni przed badaniem. Parametr ten określa funkcję nerek i pozwala ocenić, czy możliwe jest bezpieczne podanie środka cieniującego.
Czy trzeba być na czczo?
Na badanie tomografii głowy z kontrastem pacjent powinien zgłosić się na czczo – ostatni lekki posiłek można zjeść 4–5 godzin przed planowaną tomografią. Zmniejsza to ryzyko powikłań po podaniu środka cieniującego, np. w postaci nudności czy wymiotów.
Tomografia głowy z kontrastem a przyjmowane leki
Szczególnie istotną grupą leków jest metformina stosowana w leczeniu cukrzycy typu 2. Pacjenci przyjmujący ten preparat zwykle powinni odstawić go na 48 godzin przed badaniem, ponieważ połączenie metforminy z kontrastem może zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej. Do przyjmowania leku można natomiast powrócić po ok. 2 dniach od zakończenia badania. Decyzję o odstawieniu zawsze należy konsultować z lekarzem prowadzącym, zwłaszcza u osób starszych i przewlekle chorych. Pozostałe leki najczęściej można przyjmować normalnie.
Odpowiednie nawodnienie
Nawodnienie organizmu to jeden z najważniejszych elementów przygotowania do tomografii z kontrastem. Zaleca się wypicie około 0,5–1 litra wody niegazowanej na godzinę przed badaniem, o ile lekarz nie zaleci inaczej. Po zakończeniu tomografii warto również obficie nawadniać organizm, ponieważ przyspiesza to wydalanie kontrastu przez nerki. Zasada ta dotyczy wszystkich pacjentów, chyba że występują choroby wymagające kontroli podaży płynów.
Jak przebiega TK z kontrastem?
Tomografia głowy z kontrastem jest całkowicie bezbolesna i trwa zwykle kilkanaście minut. Po wejściu do pracowni technik prosi pacjenta o położenie się na stole aparatu, który następnie wsuwa głowę do wnętrza urządzenia. W trakcie badania trzeba pozostać nieruchomo.
Kontrast podawany jest najczęściej dożylnie przez wenflon – wielu pacjentów odczuwa w tym momencie chwilowe ciepło lub metaliczny posmak w ustach, co jest całkowicie normalne i szybko ustępuje. Po badaniu można wrócić do codziennych zajęć, prowadzić samochód i jeść normalne posiłki.
Jakie są przeciwwskazania do tomografii komputerowej głowy z kontrastem?
Badania zwykle nie wykonuje się u kobiet w ciąży i w okresie karmienia. Działanie kontrastu i promieniowanie jonizujące może być szkodliwe dla płodu, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży. Przeciwwskazaniem do badania z użyciem środka cieniującego jest także wysoki poziom kreatyniny, co mogłoby znacząco obciążyć nerki, przez które kontrast jest wydalany.
Niektóre osoby, szczególnie z chorobami przewlekłymi, alergiami lub wcześniejszymi reakcjami na kontrast, mogą wymagać dodatkowych zaleceń. W takich sytuacjach lekarz może zalecić np. specjalną premedykację przeciwalergiczną lub zmianę terminu badania. Warto poinformować personel o wszystkich chorobach i przyjmowanych lekach, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo i komfort podczas tomografii.
