Teraz współpraca ZUS z urzędami pracy będzie przebiegała jeszcze sprawniej. Elektroniczny raport przesyłany co miesiąc z ZUS, pomoże wykryć wiele nieprawidłowości.
W ramach elektronicznej komunikacji, od 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zapewnia powiatowym urzędom pracy dostęp do usługi elektronicznej pod nazwą „raport ZUS-U3”. Raport ten przesyłany jest przez ZUS do urzędu co miesiąc i zawiera wykaz osób, u których wykryto zbieg tytułów ubezpieczeń w związku
ze zgłoszeniem bezrobotnego do ubezpieczenia przez urząd pracy i przez innego płatnika w tym samym okresie, np. przez pracodawcę.
Na podstawie otrzymanego raportu, urząd zobowiązany jest do wszczęcia postępowania wyjaśniającego, którego celem jest ustalenie z osobami bezrobotnymi i pracodawcami stanu faktycznego związanego z okresem bądź okresami ubezpieczenia. W przypadku ustalenia podjęcia pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej przez bezrobotnego, urząd pozbawia go statusu. W raportach tych znajdują się też osoby, które nienależnie pobrały świadczenia w postaci zasiłków dla bezrobotnych czy stypendiów z tytułu odbywanego stażu lub szkolenia. Tym osobom urząd wydaje decyzje o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia urzędom pracy również inne usługi elektroniczne, na podstawie których pracownik rejestracji sprawdza, czy rejestrująca się osoba może uzyskać status bezrobotnego oraz prawo do zasiłku. Usługa ta nazywana jest „raportem ZUS-U1”. Natomiast usługa „raport ZUS-U2” zawiera informacje o osobach zarejestrowanych, które nie zgłosiły faktu podjęcia zatrudnienia, rozpoczęcia działalności gospodarczej lub zgłosiły to, ale z inną datą niż jej faktyczne podjęcie. Oprócz zatrudnienia występują też inne okoliczności powodujące utratę statusu bezrobotnego, np.: pobieranie zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia czy pobieranie świadczeń z opieki społecznej. Każdy tego typu przypadek jest odnotowany w ZUS i w konsekwencji trafia do urzędów pracy. Pobranie tego raportu pozwala urzędowi na bieżąco weryfikować uprawnienia poszczególnych osób.
Nadmienić należy, że przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie zezwalają na posiadanie statusu bezrobotnego osobom, które m.in. są zatrudnione, prowadzą działalność gospodarczą lub mają zawartą umowę cywilnoprawną (umowę zlecenie, umowę o dzieło, umowę o świadczenie usług lub inną umowę).
UWAGA! To na osobie bezrobotnej spoczywa obowiązek zawiadomienia urzędu pracy (w terminie 7 dni) o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, rozpoczęciu działalności gospodarczej albo o zaistnieniu innych okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego albo utratę prawa do zasiłku.
Autor: Bożena Głowińska/PUP Lubin